Denk je echt, dat je ook maar iets anders zou kunnen doen dan je deed, als je opnieuw geboren zou worden, maar dan ook echt, met exact dezelfde genen en omstandigheden?
Als je een beetje geestelijk gezond bent, dan leef je in de veronderstelling, met ’t gevoel, dat je wel anders had kunnen doen, anders had kunnen beslissen, kiezen, soms, of vaak; dat is voor je geestelijk welbevinden wel zo gezond. Maar of ’t waar is? Dat valt te bezien. Of niet. Misschien is de veronderstelling dat je die vraag van wel of geen (of een beetje) vrije wil als zodanig zinvol kan stellen, zelf wel een vraag die in werkelijkheid berust op een valse aanname over die werkelijkheid (namelijk een werklijkheid van te onderscheiden dingen, zaken, organismen, die al dan niet over een eigen vrije wil beschikken, terwijl er in werklijkheid wellicht helemaal geen te onderscheiden zaken, dingen zijn.) Hoe dan ook kunnen we niet leven zónder uit te gaan van, te leven in, het besef van vrije wil. Geen ontkomen aan. Net zomin als een spiegelbeeld – in een soort (wrede) vorm van werkelijkheid opgezadeld met zelfreflectie – het beeld zelf kan zijn, maar het altijd zal moeten doen met het besef dat het een spiegelbeeld is en niet het beeld zelf. #trust
p.s.
Als je opnieuw kon beginnen, als je het over kon doen (je zou alles overnieuw doen).