Natuurlijk, als ik geboren zou zijn in Oekraïne dan zou ook ik smeken om échte militaire hulp en echt actief ingrijpen vanuit andere landen, bv. die aangesloten zijn bij de NAVO. Ik zou niets te verliezen hebben.
En ook hier in ’t westen zijn er (zat) die argumenteren dat we moreel gezien wel zouden moeten, want wat zijn onze zogenaamde westerse normen en waarden anders waard?
Noem mij cynisch, maar zelf denk ik dat wanneer het gaat om het handelen tussen staten, dat moraliteit niet of nauwelijks ooit echt leidend is geweest. Vaak wordt het handelen van landen bepaald door welbegrepen eigenbelang. Soms kan dat “mooi” samenvallen met naar buiten toe vooropgesteld moreel handelen. En ja, heel langzaamaan zijn er ook wel tekenen, stapjes die worden gezet naar ook meer wetten en regels, mensenrechten en moraliteit, op het vlak van het wereldtoneel (De VN, het Gerechtshof ). Maar hoe belangrijk ook, het stelt allemaal weinig voor, zeker vergeleken met hoe binnen landen zelf normen en waarden worden hoog gehouden en zijn vast gelegd in wet- en regelgeving, als het dus gaat om verhoudingen tussen burgers onderling, tussen burgers en bedrijven en tussen burgers en hun eigen overheid.
Het idee dat je op het wereldtoneel je normen en waarden zou verkwanselen door niet in te grijpen is denk ik daarmee een loze bewering: wat er nooit was – of nauwelijks – dat kan ook niet of nauwelijks teloor gaan. Waar mensen zelf wel waarden en normen hebben, geldt dat niet of nauwelijks – of nog veel minder – voor staten als het gaat om het handelen van staten zelf tov elkaar. (Pragmatisme en eigenbelang zijn dan eerder of openlijker leidende principes)
En dan hebben we nog het volgende gegeven: hoe groter, zo niet catastrofaler, de gevolgen van iets kunnen zijn, des te kleiner het risico daarvan men aanvaardbaar acht. Daar zullen mensen zelf ook nog wel hun normen en waarden in mee willen laten wegen, maar hoe zwaar men die wil laten mee wegen als het gaat om massale oorlogsdoden in ten minste heel europa (mogelijk tientallen zo niet nog méér mensen die omkomen) ??
En dan is er óók nog het volgende: dat zónder ingrijpen mogelijk heel veel Oekraïners omkomen, maar dat mét ingrijpen zeker net zoveel Oekraïners omkomen – Rusland zal écht niet zomaar zijn verlies toegeven en zich erbij neerleggen; in dat geval lijkt me zelfs reëel dat Poetin en zijn leger zelfs eerst nog wat tactische kernwapens inzetten in Oekraïne, zelfs al zou dat een vorm van zelfmoord zijn. En dat in het laatste geval, als we zouden ingrijpen, er zelfs nog dus veel en veel meer mensen zouden kunnen omkomen, ook buiten Oekraïne.
Wat dat zegt dus over ons hooghouden van mensenrechten en onze moraliteit? Wel, dat die, zoals gezegd, op het wereldtoneel, als het gaat dus om handelen van staten, hoogstens in de kinderschoenen staan en zelfs dat vaak al niet. Het is onvoorstelbaar, gevoelsmatig gezien, en ongelooflijk triest, bij gebrek aan betere woorden.